კლასის მართვა

სკოლიდან სახლამდე გზა არც ისე მოკლეა, ამიტომ თავდაპირველად, ველოსიპედით დავდიოდი და ამასობაში, გამოფხიზლებასაც ვასწრებდი. ახლა კი, ვცდილობ ფეხით გავიარო გზის ეს მონაკვეთი , რადგან სწორედ ამ დროს ვაჯამებ მთელ დღეს, ველოსიპედი კი ყურადღებას მიფანტავს ხოლმე და მხოლოდ ავტომობილების მოძრაობის თბილისურ თავისებურებებზე ვარ კონცენტრირებული. 
ჩემი სასკოლო დღეები კი, მრავალფეროვანია და უამრავი ემოციებით დატვირთული, რისი ზიდვაც , თავდაპირველად ძალიან მძიმე აღმოჩნდა, თუმცა, ვცდილობ ყველაფერი თავის ადგილას დავალაგო. ეს სწორი , ადამიანებით გადატვირთული ქუჩები კი ამ ემოციების გადამუშავებაში და მობილიზებაში მეხმარება. მივდივარ მათ შორის, როგორც ერთი ჩვეული ნაწილი მათი, მაგრამ მათთვის ალბათ, სრულიად უცხოა ის განცდები, რაც ყოველთვის მომყვება სკოლიდან.

თითოეული კლასი განსაკუთრებული და განსხვავებულია, _ დამოუკიდებელი ორგანიზმი, რომლებსაც ქმნიან სრულიად განსხვავებული მოსწავლეები, უკვე გამოკვეთილი ინტერესებით და მისწრაფებებით. მათი ერთობლიობა კი, პატარა, მაგრამ სრულიად განსაკუთრებულ დამოუკიდებელ საზოგადოებას ჰქმნის. ამ საზოგადოების ნდობა რომ მოიპოვო და მის სრულუფლებიან წევრად იგრძნო თავი, გარკვეული ეტაპები უნდა გაიარო:

მასწავლებლად ყოფნის მსუბუქი აუტანლობა

ვსაუბრობ მეზობლებთან, მეგობრებთან, ნაცნობებთან, ვირტუალურ მეგობებთან, - ისინი არიან მასწავლებლები. ისინი უშედეგოდ ეძებენ სამსახურს. ისინი აბარებენ გამოცდებს; მონაწილეობენ ფასიან ტრენინგებში; დადიან გასაუბრებებზე; თანხმდებიან მიზერულ ანაზღაურებას . მათი ერთი ნაწილი ვერ იწყებს მუშაობას; მეორე ნაწილი იწყებს მუშაობას კერძო სკოლებში, სადაც ძალიან დიდი დატვირთვის მიუხედავად, აქვთ ძალიან დაბალი ანაზღაურება განურჩევლად მასწავლებლის სტატუსისა და გამოცდილებისა ; მესამე ნაწილი იწყებს მუშაობას საჯარო სკოლებში, სადაც მათ აქვთ სტატუსის და გამოცდილების შესაბამისი ანაზღაურება, თუმცა , აქ უკვე ტოტალური ნეპოტიზმი თამაშობს გადამწყვეტ როლს.

მე , როგორც ყველა ჩვენთაგანს, მაქვს უფლება, ვისაუბრო იმაზე, რაც უშუალოდ მე მეხება ; ეხება იმას, რისიც მჯერა და რაზე ზრუნვის უფლებაც მაქვს.  ეს ჩემი, როგორც რიგითი მასწავლებლის უფლებაა,_ მაღელვებდეს ჩემი მდგომარეობა , ჩემი უფლებები, ის პირები, რომელთა წინაშეც ვარ ჩემი საქმიანობით პასუხისმგებელი და ის გამოწვევები, რომელიც ჩემ წინაშე დგას. თუმცა, ახლავე აღვნიშნავ, რომ მე ჩემს საქმიანობას არ განვიხილავ, როგორც მხოლოდ პირად პერსპექტივას. მასწავლებლად, იგივე განმანათლებლად ყოფნას მივიჩნევ, ამ საქმით დაკავებული თითოეულ პირის არა ინდივიდუალურ, არამედ საერთო გამოწვევად. ახლა კი ვხედავ, რომ ყველაფერი ერთი წინასწარ შეთხზული სცენარით ვითარდება. ყველა ის პროექტი, რაც გულისხმობს მასწავლებლის პრესტიჟის ამაღლებაზე ზრუნვას , არის ისეთი თვალისამხვევი ფანდი, რომელიც რეალური პრობლემებიდან ყურადღების არამნიშვნელოვანზე გადატანას ითვალისწინებს და ამასთან ერთად, სრულიად გამორიცხავს კოლექტიურად ბრძოლის შესაძლებლობას. იქმნება ისეთი კონკურენტული გარემო, რომელიც მხოლოდ ინდივიდუალურ წარმატებაზე ორიენტირებულ მასწავლებლებს იზიდავს და მისი როლის რომანტიზებას ემსახურება. რეალურ პრობლემებს კი , ისევ კულისებს მიღმა დარჩენილნი ინაწილებენ.

პოლარული ექსპრესი

„ისინი ჯერ ნაწილაკები და უჯრედები არიან, შემდეგ კი სიზმრების ნახვას იწყებენ“ – sense8

ყოველთვის მოძრაობენ, ლაპარაკობენ, კითხვებს სვამენ, აკონტროლებენ კლასს, რომ გაკვეთილის პროცესში ყველა იყოს ჩართული. გარკვეულ პროგრესსაც აღწევენ და უკვე ჩანს, რომ თითქოს გამორჩეული მასწავლებელი უნდა გახდნენ, მაგრამ ზოგიერთი მათგანი კარგად გრძნობს, რომ ეს ჯერ კიდევ არ არის ის, რაც მათ უნდათ. მათი მუშაობა გარკვეულ რისკებთანაა დაკავშირებული. ისინი კოლეჯის კურსდამთვრებულებს ჰგვანან , ან შეიძლება იყვნენ კიდეც  ის ადამიანები, რომლებიც თავს უფლებას აძლევენ გამოიყენონ კოლეჯის ყველაზე გამორჩეული გაკვეთილები და აიღონ ვალდებულებები , ასწავლონ ყველაზე ღარიბი ქალაქების ან მაღალმთიანი დასახლებების სოფლის სკოლებში. მათი უმეტესობისთვის ეს საოცნებო საქმეა; რადგან ისინი ჯერ მზად არ არიან ნამდვილი სამუშაოსთვის; ეს საქმე კი თავგადასავალს ჰგავს.

თუმცა, მათი ეს მცდელობა ჰგავს „მცდელობას, ისწავლონ „ენტერპრაიზის“ პილოტირება. არც ერთმა მათგანმა არ იცის, რომელ გალაქტიკაშია. მათ სჭირდებათ დახმარება“. მათ სჭირდებათ ისეთი კოლეგა მასწავლებელი, რომელსაც აქვს ის ყველაფერი, რაც მათ აკლიათ: შემოქმედებით უნარი, ქარიზმა; მასწავლებელი, რომელმაც იცის დროის განაწილება და მოსწავლეებისთვის თავგანწირვაც. მასწავლებელი, როგორც ერთგვარი ქარიშხალი, რომელიც მოსწავლეებს ისე მართავს, როგორც ორკესტრს; მასწავლებელი, რომლის კლასი არ არის პატიმართა ბანაკი, რომელსაც მართავს კაციჭამია, მასწავლებლის ლიცენზიით. თუმცა, ახალბედა მასწავლებლებმა ისიც იციან, რომ საკმარისია არ არის ამ პროგრამის მექნიკურად გადაღება, რადგან ამით კარგ შედეგს ვერ მიიღებენ. მათ საკუთარი პიროვნებაც უნდა ჩართონ გაკვეთილებში, რადგან „მასწავლებელი, რომლიც გაკვეთილისგან სიამოვნებას არ იღებს, ყველაფერს გააფუჭებს“.

არმარიუმობა მაღალმთიან სვანეთში

მე მაღალმთიან სვანეთში ისტორიას და სამოქალაქო განათლებას ვასწავლი , - უფროსკლასელებს. კიდევ უფრო თვალებციმციმა უმცროსკლასელებთან დიდ დროს არ ვატარებ. მხოლოდ მისალმებით და ღიმილით შემოვიფარგლებით. თუმცა, ესეც საკმარისია , რომ მათთან მეტად დაახლოება მოგინდეს, ამისთვის კი ამ ერთ პატარა სკოლაში მიზეზებს და საშუალებებს რა დალევს. მათთან დასაკავშირებელი ერთ-ერთი ასეთი გზა  „არმარიუმმა“ და მისმა რედაქტორმა შემომთავაზეს, რომელთანაც ადრეც მაკავშირებდა სტუდენტობის პერიოდი და სოციალური ქსელი. მათი ახალი პროექტის შესახებაც ასე გავიგე.

ბოლოდან დავიწყებ. - გაკვეთილების შემდეგ ჩვეულებრივ მასწავლებლებთან ვსაუბრობ, რთული მისახვედრი არაა, რომ ისევ და ისევ სკოლაზე და მოსწავლეებზე. ამ შემთხვევაში, ინგლისურის მასწავლებელი მიყვება სასაცილო ისტორიას გიო და ლუკაზე, - მივედი მათთან სახლში და ვხედავ, რომ ორივენი ფქვილში ამოგანგლულები დგანან და ფაციფუცობენ პატარა დიასახლისებივითო, - დაჯი მასწავლებელმა ჟურნალები დაგვირიგა , სადაც კაკაოს ნამცხვრის რეცეპტი ეწერა და ახლა მაგას ვამზადებთო. ცოტა ხნის შემდეგ ვხედავდი, რომ კიდევ ერთ რეცეპტს საგულდაგულოდ იწერდნენ თვით მასწავლებლები. ეს ის შემთხვევა იყო, როცა ბავშვებისთვის განკუთვნილი სახელოვნებო-შემეცნებითი ჟურნალით მასწავლებლებიც არანაკლებ დაინტერესებულნი ჩანდნენ. 

მზიანი ბარბა"ლ"ობა თოვლიან სვანეთში

გუშინ ბარბარობა იყო. თუ გერმანიაში მეშახტეების მფარველად ითვლებოდა წმინდა ბარბარე, სვანეთში ქალებისთვის ყველაზე მნიშვნელოვან დღესასწაულად რჩება, - ამბობენ ამ ხუთშაბათის შემდეგ, ყველა ხუთშაბათი დღესასაწაულიაო და წინასადღესასწაულო სამზადისს ერთი კვირით ადრე იწყებენ, - ზოგი არაყს იმარაგებს; ზოგი ლემზირების (პატარა კვერების) დასაცხობად ემზადება; ზოგი ლობიოს და ნიგოზს არჩევს ასევე ლემზირებისთვის და ა.შ.

წმინდა ბარბარე მართლმადიდებლური და კათოლიკური ეკლესიის წმინდანია. ბარბალე კი ქართულ მითოლგიაში მზის განმასახიარებელი ქალღმერთია. მას ძირითადად თაყვანს სცემდნენ, როგორც ქალის ნაყოფიერების საწყისის მფარველ ღვთაებას. ხალხური წარმოდგენით, ბარბალე განაპირობებს მიწათმოქმედების და მესაქონლეობის პროდუქტების სიუხვეს, ხელს უწყობს როგორც მსხვილი რქოსანი საქონლის და შინაური ფრინველის, ისე ადამიანის განაყოფიერებას. ბარბალესადმი იყო მიძღვნილი სხვადასხვა დღესასწაული, რომელთაგან მთავარი ზამთრის მზებუდობას ემთხვეოდა. ქართული წარმართული ღვთაების ბარბალის პატივსაცემად საქართველოში ცხვებოდა ყველიანი და კვერცხიანი კვერები. ამ კვერებს მზის საპატივცემულოდ მრგვალი ფორმა და ყვითელი გული ჰქონდა. როდესაც გაქრისტიანდა ქვეყანა, არსებული წარმართული წმინდანისა და ახალი ბარბარეს სახელების ფონეტიკური დამთხვევის გამო მოხდა მათი შერწყმა. შედეგად აღინიშნებოდა ბარბარობა ბარბალობის წესების რამდენადმე შენარჩუნებით.

დღის ისტორია

მიუხედავად იმისა, რომ დღეს მესამე გაკვეთილი მაქვს, ადრე ვიღვიძებ, - როგორც ყოველთვის. საშუალოდ, ღამით მხოლოდ ოთხი საათი მძინავს. ნახევრადმიხურული კარებიდან სვანური ფეჩის ღუღუნი სწვდება ყურათასმენას. ვფიქრობ, ამ დილით, გარეთ რა სიუხვით დამხვდება თეთრი ნალექი და ნელნელა ვიზლაზნები, - გაკვეთილების გეგმა შედგენილი მაქვს, ყველა საჭირო რესურსი ჩალაგებული , - და არც ვჩქარობ. ნელა ვსვამ ჩემს ჩამოტანილ სანაქებო ჩაის გახუხულ პურთან ერთად და სკოლისკენ მივდივარ. გზა მოყინულია და სიარული მიჭირს, - ორი ჩანთით , მითუმეტეს. ბავშვები მიერთდებიან გზადაგზა და ხანდახან, გზამკვლევობასაც მიწევენ.

ბავშვებს ჩემი დანახვა უხარიათ, - ყოველ შემთხევვაში მე ასე ვგრძნობ. ვცდილობ , ყოველთვის ფერადი ტანისამოსი მეცვას, ზამთარში სვანეთის ერთთეთროვნებაც გვეყოფა. ვფიქრობ, ეს მოსწავლეების განწყობაზე დადებითად მოქმედებს. თავიდან ვგრძნობდი, რომ მათი მკაცრი ბუნებისთვის ცოტა უჩვეულოც კი იყო ამდენი ფერადი წინდები და კაბები, მაგრამ მათთვის ახლა უკვე ასეთი ვარ და ოდნავ მუქ ფერებში გადაწყვეტილი რომ მნახონ, ვიცი, რომ მაშინვე მკითხავენ მიზეზს ☺

მდინარება #2

ამ ხნის განმავლობაში ვიყავი ჭალადიში, უშგულში, - ვნახე მთები, ტბები, მდინარეთა სათავეები, კლდეეები, წიწვოვან ხეთა ტყეები, ყვითელი ხეები, მაღალი ხეები, ბუჩქები, ლოდები და ბოლოს მყინვარი მცხუნვარე მზის ქვეშ.

შემდეგ გავხსენი სკოლის სამკითხველო ბიბლიოთეკასთან, და ამასთანავე ძალიან ბევრი კარგი წიგნი გადავარჩინე გაქრობას და მიწისაგან აღგვას, - შილერი, არისტოტელე, პლატონი, ვეფხისტყაოსანი და ა.შ.

შემდეგ დადგა შემოდგომა თავისი სრული პაკეტით, - ფოთოლცვენით, სიყვითლით, ქარით და საღამოს სიცივეებით.

შემდეგ იყო უბედური შემთხვევები,- ნერვიულობა ახალი ოჯახის წევრებზე; სკოლაზე, შეშის გარეშე დარჩენილ მოსწავლეებზე; სიცხეებზე; რამდენიმე დღე ისტორიის გაკვეთილების გარეშე დარჩენილ მოსწავლეებზე.

იყო თბილისი, - ორი ბედნიერი და ორი უბედური დღე; სიხარული და გულდაწყვეტა; ემოციები და უემოციობა; ნათქვამი და უთქმელი სიტყვები.