Friday, December 18, 2015

მზიანი ბარბა"ლ"ობა თოვლიან სვანეთში



გუშინ ბარბარობა იყო. თუ გერმანიაში მეშახტეების მფარველად ითვლებოდა წმინდა ბარბარე, სვანეთში ქალებისთვის ყველაზე მნიშვნელოვან დღესასწაულად რჩება, - ამბობენ ამ ხუთშაბათის შემდეგ, ყველა ხუთშაბათი დღესასაწაულიაო და წინასადღესასწაულო სამზადისს ერთი კვირით ადრე იწყებენ, - ზოგი არაყს იმარაგებს; ზოგი ლემზირების (პატარა კვერების) დასაცხობად ემზადება; ზოგი ლობიოს და ნიგოზს არჩევს ასევე ლემზირებისთვის და ..

წმინდა ბარბარე მართლმადიდებლური და კათოლიკური ეკლესიის წმინდანია. ბარბალე კი ქართულ მითოლგიაში მზის განმასახიარებელი ქალღმერთია. მას ძირითადად თაყვანს სცემდნენ, როგორც ქალის ნაყოფიერების საწყისის მფარველ ღვთაებას. ხალხური წარმოდგენით, ბარბალე განაპირობებს მიწათმოქმედების და მესაქონლეობის პროდუქტების სიუხვეს, ხელს უწყობს როგორც მსხვილი რქოსანი საქონლის და შინაური ფრინველის, ისე ადამიანის განაყოფიერებას. ბარბალესადმი იყო მიძღვნილი სხვადასხვა დღესასწაული, რომელთაგან მთავარი ზამთრის მზებუდობას ემთხვეოდა. ქართული წარმართული ღვთაების ბარბალის პატივსაცემად საქართველოში ცხვებოდა ყველიანი და კვერცხიანი კვერები. ამ კვერებს მზის საპატივცემულოდ მრგვალი ფორმა და ყვითელი გული ჰქონდა. როდესაც გაქრისტიანდა ქვეყანა, არსებული წარმართული წმინდანისა და ახალი ბარბარეს სახელების ფონეტიკური დამთხვევის გამო მოხდა მათი შერწყმა. შედეგად აღინიშნებოდა ბარბარობა ბარბალობის წესების რამდენადმე შენარჩუნებით.